|
سنگ درمانی در طبّ ایرانی- اسلامی: مطالعه ای مروری
|
| محبوبه فرخنده زاده*، معصومه دهقان |
|
|
|
چکیده: (1862 مشاهده) |
سابقه و هدف: داروسازی (صیدنه) به سبب ضرورت و نیاز همیشگی انسان از قدیمی‌ترین دانش‌ها در سیر تاریخ علوم و تمدن بشری به‌شمار می‌رود. ساخت و ترکیب داروها مستلزم شناخت مواد دارویی بود. در میان داروها با منشأ گیاهی، حیوانی و مواد معدنی، سنگ‌ها نیز کارکرد دارویی و درمانی داشتند.
مواد و روش‌ها: این پژوهش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر متون پزشکی متقدّم (فردوس الحکمه، الحاوی، القانون، التَصریف، ذخیرۀ خوارزمشاهی) انجام گرفته است. تحقیق حاضر مطالعه‌ای مروری است که جستجوی کلیدواژگان اصلی آن، حجر و سنگ در متون دست اول پزشکی و نرمافزار طب در بازۀ زمانی پنجماهه انجام شد.
یافته‌ها: مطالعات حاکی از آن است که سنگ‌ها بهعنوان مادۀ دارویی در درمان انواع بیماری‌های جسمی، اختلالات روحی و حتی ناراحتی‌های پوستی تجویز شده‌اند. نحوۀ کاربرد سنگ و جواهرات به شیوۀ استعمال داروی مفرد، ساخت داروهای مرکّب، ترکیب در معجون‌ها و حَب‌ها بوده است. در مواردی پزشکان برای پیشگیری از ابتلا به بیماری و مداوای آن توصیه می‌کردند که بیمار سنگ به همراه خود داشته باشد.
نتیجه‌گیری: امروزه به سنگ‌درمانی بهعنوان دیدگاهی جدید در درمان توجه می‌شود و مطالعات و تحقیقاتی دربارۀ تأثیر سنگ‌ها انجام شده است. با توجه به کارکرد دارویی سنگ‌ها در پیشینۀ تاریخی دانش پزشکی و داروسازی، می‌توان از تجربیات و نظرات اندیشمندان مسلمان در این حوزه بهره برد. گرچه کاربرد دارویی سنگ‌ها و کانی‌ها نیازمند مطالعه و روش‌های آزمایشی علمیِ نوین خواهد بود. |
|
| واژه‌های کلیدی: سنگ درمانی، کانی شناسی، متون پزشکی |
|
|
متن کامل [PDF 174 kb]
(348 دریافت)
|
نوع مطالعه: مروري |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1397/10/17 | پذیرش: 1398/1/30 | انتشار: 1397/12/24
|
|
|
|
|
|
