سابقه و هدف: بیماریهای مرتبط با فرایندهای التهابی مانند بیماریهای خودایمن و خودالتهابی بسیار متنوع و گسترده هستند. بسیاری از بیماریهای متابولیک، بیماریهای قلبی و عروقی، مغز و اعصاب، گوارش و همچنین بیماریهایی مانند استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید، روماتیسم، نقرس و انواع سرطانها ماهیت التهابی دارند. همچنین استفاده از داروهای ضدالتهاب کورتیکواستروئیدی عوارض جانبی جدی و گستردهای به همراه دارد. این تحقیق با توجه به اینکه اورام ذکرشده در منابع طب ایرانی از نظر علائم بالینی انطباق و تشابه زیادی به التهاب در طب کلاسیک دارد و همچنین با این نگرش که معمولاً داروهای طبیعی ضدالتهاب، عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای صناعی دارند، انجام شد. مواد و روشها: این پژوهش به‌صورت مطالعۀ مروری از منابع معتبر طب سنتی ایران مانند کتاب القانون فی الطب، المنصوری فی الطب، مخزن الادویه، مخازن التعلیم، تذکره العلاج و تحفه المؤمنین انجام گرفت و مفردات ضدالتهاب و اورام شناسایی و برای دقت بیشتر نام علمی این مفردات با رفرنسهای گیاهشناسی جدید تطبیق داده شد و برای تأیید خاصیت فارماکولوژیکی این داروها از منابع الکترونیکی معتبر مانند PubMed، Science Direct، Scopus استفاده شد. یافتهها: تعداد ۱۵۰ مفردۀ دارویی به‌دست آمد که براساس تأثیر دارو بر موضع التهاب و اورام دستهبندی شد. مکانیسم ضدالتهابی این مفردات مشابه مکانیسم داروهای غیراستروئیدی (معمولاً از طریق مهار پروستاگلاندینها) یا مسیرهای ضدالتهابی مشابه گلوکوکورتیکوئیدها عمل کرده یا به‌علت داشتن متابولیتهای ثانویۀ مختلف، مکانیسم اثر ضدالتهابی ترکیبی دارند. نتیجه‌گیری: برخی از مفردات به‌دست‌آمده واجد اثر اختصاصی و برخی نیز دارای اثرات ضدالتهاب و اورام سیستمیک هستند. مطالعات تطبیقی (آزمایشگاهی و درون‌تنی) انجام‌شده در پزشکی نوین نشان می‌دهد که برخی از این داروها از نظر فارماکولوژیکی دارای اثر درمانی مورد تأیید می‌باشند، اما برای تبدیل‌شدن به اشکال دارویی پذیرفته‌شده باید تحقیقات کامل و کافی انجام شود.
Dadazadeh A, Raeisi D, Tavangar Z. Medicinal Substances for inflammations and swellings in Persian Medicine. jiitm 2022; 13 (2) :137-154 URL: http://jiitm.ir/article-1-1505-fa.html
دده زاده عبداله، رئیسی دیبا، توانگر زهرا. مفردات ضدالتهاب و اورام در طب سنتی ایران. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1401; 13 (2) :137-154
